مرکز بهداشت غرب تهران

پویش ملی تغذیه سالم از تاریخ 17 تا 30 آذرماه با هدف اطلاع رسانی و ارتقای سواد تغذیه ای برای جامعه در خصوص مصرف روغن ها  و چربی ها با شعار "روغن مناسب ، غذای سالم ، خانواده سالم " در سراسر کشور برگزار می شود .

بررسی های وسیعی در مورد اثر و نقش چربی ها بر سلامت انسان صورت گرفته است و تمامی نتایج این تحقیقات نشان می دهد مقدار کافی چربی در رژیم های غذایی افراد برای حفظ سلامت ضرورت دارد. از سویی دیگر دریافت بیش  از اندازه چربی ها خطر بروز برخی بیماری های غیرواگیر نظیر بیماری کرونر قلب( CHD) ، سرطان و چاقی را افزایش می دهد. چربی ها و روغن های خوراکی چندین نقش مهم و حیاتی در تغذیه و متابولیسم بدن انسان بر عهده دارند که اهم آن ها عبارتند از:

• منبع تامین اسیدهای چرب ضروری برای بدن هستند
•  منبع فشرده انرژی برای فعالیت های بدن هستند و تا 30درصد کالری مورد نیاز بدن را تامین می کنند.
• ویتامین های A، D، E، K را به بدن می رسانند

چربی ها و روغن های خوراکی به دلیل تاثیر مهم آن ها در تامین اسیدهای چرب ضروری یکی از مواد غذایی مهم در سبد غذایی خانوار است. چربی ها و روغن های خوراکی به دو دسته گیاهی و حیوانی تقسیم بندی می شود که با توجه به اسیدهای چرب اشباع بالای چربی های حیوانی، مصرف روغن های گیاهی طی سال های اخیر رواج یافته است.

انتخاب درست منابع روغنها کمک شایانی در حفظ سلامت افراد دارد. هدف این پویش ارتقاء آگاهی خانواده ها در راستای کمک به بهترین انتخاب نوع روغن موجود در بازار با هدف بهبود شاخص های سلامتی و کاهش بیماریهای قلبی عروقی و مرگ ناشی از آن می باشد.

اسیدهای چرب ضروری ترکیباتی هستند که توسط بدن ساخته نمی شوند و باید از طریق مواد غذایی به بدن برسند. روغن های گیاهی از جمله کانولا، روغن زیتون و کنجد منابع خوبی از اسدهای چرب ضروری، امگا 3 و امگا6 هستند که می توان در برنامه غذایی از آنها استفاده کرد. اما نکته مهمی که باید به آن توجه داشت استفاده از روغن های مخصوص سرخ کردن جهت تهیه و طبخ  مواد غذایی سرخ کردنی است. روغن های مخصوص پخت و پز مانند کانولا و کنجد فقط برای سالاد و حرارت های بسیار کم مورد استفاده قرار گیرد.

یکی از اهداف  سند ملی بیماری های غیر واگیر 25درصد کاهش نسبی در مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی ،سرطان ها ، دیابت و بیماری های تنفسی تا سال1404 می باشد.

در حال حاضر با توجه به نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی-عروقی و درصد شیوع کلسترولمی 30.58%و تری گلیسیرید 39.05% و اضافه وزن و چاقی63.01% بر اساس STEP’s سال 1400 اهمیت بررسی مجدد وضعیت میزان مصرف روغن ها و چربیها و نوع مصرفی به خوبی دیده می شود.

چربی های حیوانی مانند روغن حیوانی، روغن زرد و کره و سایر موارد دارای اسیدهای چرب اشباع و کلسترول می باشند که خطر گرفتگی عروق، افزایش کلسترول، سکته های قلبی و مغزی را افزایش می دهند.

در همین راستا اطلاع رسانی در خصوص انتخاب بهترین نوع روغن و مصرف توصیه شده آن اهمیت بسیار بسزایی دارد که همکاران بهداشتی مراکز خدمات جامع سلامت بویژه کارشناسان تغذیه در این امر پیام های تغذیه سالم را به تمامی گروه های سنی در جامعه می رسانند.