مرکز بهداشت غرب تهران

مرکز تخصصی طب کار شهرک آزادی

مرکز تخصصی طب کار شهرک آزادی وابسته به مرکز بهداشت غرب تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران  از سالیان گذشته در زمینه خدمات سلام کارگری فعال بوده و از اردیبهشت ۱۳۹۵ با همکاری معاونت بهداشتی دانشگاه در مرکز خدمات جامع سلامت شهرک آزادی شروع به کار نموده و اعضای هیئت علمی به همراه دستیاران طب کار بصورت دوره ای در این کلینیک حضور دارند. 

نشانی: تهران –منطقه 21 – شهرک آزادی خیابان شیشه مینا –خیابان ولی عصر – خیابان نبی اکرم(ص) – رو بروی پارک مریم –

مرکز تخصصی طب کار شهرک آزادی تلفن: 44530607

فعالیتهای خدمات قابل انجام در این مرکز به شرح زیر می باشد:

1. انجام معاینات بدو استخدام شاغلین مراجعه کننده به مرکز

معاینات بدو استخدام کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که کارمند احتمالی شما می تواند شغل مورد نظر خود را با خیال راحت انجام دهد. به همین دلیل، معاینات قبل از استخدام بخش مهمی از فرآیند پذیرش به ویژه در مورد مشاغل سخت می باشد. اگرچه آنچه در معاینات گنجانده شده است بسته به شغل متفاوت است،  اما  یک

ساختار پایه برای انجام معاینات وجود دارد.

معاینات طب کار بدو استخدام تامین اجتماعی شامل موارد زیر می باشد:

20. آزمایش خون (سنجش فاکتورهای خونی قند، چربی و…) و آزمایش ادرار  و آزمایشات تکمیلی در صورت نیاز
21. انجام تست بینایی سنجی (اپتومتری)
22. انجام تست شنوایی سنجی (ادیومتری)
23. انجام تست تنفس(اسپیرومتری)
24. انجام نوار قلب
25. معاینه توسط متخصص طب کار و اعلام نظریه نهایی
26.  

2. انجام معاینات دوره ای شاغلین مراجعه کننده به مرکز

معاینات ادواری یکی از انواع معاینات شغلی محسوب می شود و به دلیل پیشگیری ثانویه بسیار رایج و پر کاربرد بوده و بازه زمانی انجام این معاینات اکثراً یک ساله است. طبق ماده ۹۲ قانون کار، کارفرما بعد از استخدام کارمند خود باید به صورت دوره ای معاینات او را انجام دهد تا میزان سلامتی فرد مشخص شود و درصورت وجود بیماری

از پیشرفت آن جلوگیری نمایند و نتیجه را در پرونده مربوطه ثبت کند.

اگر کارفرما معاینات دوره ای را انجام ندهد، جریمه شده و از سوی شبکه بهداشت و درمان به دادگاه معرفی می شود. همچنین در صورتی که کارمند یا کارگر از کارفرما بابت غرامت ناشی از بیماری ناشی از کار شکایت کند و هیچ پرونده ای از معاینات پزشکی فرد در سال های گذشته در دسترس نباشد، کارفرما مقصر بوده و باید غرامت ناشی

از بیماری را بپردازد.

انجام معاینات ادواری شاغلین با مشخص شدن مواجهات و شرایط کاری آنها و پیامدهای ناشی از این مواجهات، زنگ خطری است که کارفرما را ملزم به محیا کردن شرایط کاری بهتر با انجام اصلاحاتی از طریق اقدامات مهندسی و مدیریتی از جمله بهبود یا تعویض سیستم تهویه، تغییر محیط کاری فرد آسیب دیده  و  بهبود سیستم

ارگونومیکی محیط کار …، همچنین در دسترس قرار دادن وسایل حفاظت فردی برای کارگران میکند.

کشورهای عضو سازمان بین المللی کار و بهداشت انجام معاینات پزشکی را برای پیشگیری از بیماری یا عوارض ناشی از کار بسیار مهم و اساسی می دانند. معاینات ادواری مانند بیمه عمر عمل کرده و باعث شده تا قبل از بازنشستگی از بروز هر گونه از کار افتادگی پیشگیری شود.

3. ویزیت بیمارانی که از صنایع تحت پوشش دانشگاه جهت مشاوره تخصصی طب کار به مرکز ارجاع می شوند
4. ویزیت کارکنان مشاغل سطح یک مانند افراد در معرض سیلیس و...

جهت کارکنان مشاغل با خطر بالای بیماری های شغلی نظیر سیلیکوزیس، آزبستوزیس، و... معاینات سلامت شغلی توسط متخصص طب کار در فواصل زمانی مشخص، انجام می شود.

5. انجام و تفسیر اسپیرومتری

اسپیرومتری به عنوان یکی از روشهای غربالگری بیماری‌های ریوی شغلی کاربرد فراوانی دارد. هدف اصلی از انجام اسپیرومتری بدو استخدام ارزیابی عملکرد ریه قبل از شروع به کار و با مقایسه آن با اسپیرومتری های دوره ای جهت تشخیص زود هنگام افت عملکرد ریه قبل از پدیدار شدن علائم بالینی در مراحل اولیه و قابل کنترل خصوصا

در افراد در مواجهه با آلاینده های تنفسی مانند گرد و غبار سیلیس و آزبست، تالک و مواجهه با بخارات رنگ ها و گازهای محرک مانند سولفید هیدروژن و بخارات اسید و قلیایی، فیوم‌های های جوشکاری و مواجهه با شوینده ها و مواد ضد عفونی کننده و… است.

6. تعیین تناسب شغلی

تناسب شغلی یک ارزیابی پزشکی با شاخص های مختلف مانند ظرفیت کارگر، ریسک ایمنی و سلامتی، شاخص اخلاقی، شاخص قانونی و حقوقی، شاخص اقتصادی است تا کارفرما از میزان توانایی فرد برای انجام کار مطمئن شود و باعث ارتقاء سلامتی، روان و فعالیت های اجتماعی شود.

7. بررسی ارتباط بیماری با محیط کار

بیماری های شغلی و حرفه ای، سبب درد، رنج و زیان های بزرگ به کارگران، کسب و کارها، صندوق های تأمین اجتماعی و بطور کلی جوامع می شوند. بر اساس برآوردهای سازمان بین المللی کار، بیماری های ناشی از کار کارگران، شش برابر بیشتر از حوادث مربوط به کار سبب مرگ آنان می شود. علاوه بر ایجاد درد و رنج بشری بی اندازه

برای قربانیان و خانواده های آنان، این چنین بیماری هایی مستلزم زیان های اقتصادی عمده برای شرکت ها و جوامع به صورت کلی؛ همانند بهره وری از دست رفته و کاهش ظرفیت کاری می شوند. در سطح جهانی، سازمان بین المللی کار تخمین زده است که حدود 4 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان، با توجه به حوادث و بیماری های

مربوط به کار در هزینه های مستقیم و غیر مستقیم از دست داده شده است.

بنابراین شناخت موثر و پیشگیری از بیماری های شغلی برای برنامه های ملی ایمنی شغلی و بهداشتی ضروری و برای انجام کار به نحو شایسته یک واقعیت هستند.

انواع بیماری های شغلی:

20. بیماری های ناشی از کار

بیماری هایی هستند که بعلت مواجهه با عوامل زیان آور در محیط کار به وجود می آیند. این عوامل برای ایجاد بیماری ضروری هستند و رابطه اتیولوژیک خاص محیط کار با بیماری کاملاً مشخص است .

بیماری ناشی از کار وضع غیر عادی جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می کند یا موجب عدم توانایی موقت اشتغال به کار می شود یا اینکه موجب هر دو در آن واحد می گردد . لذا بیماری ناشی از کار عوارضی است که به مرور زمان به تاثیر از آلاینده های محیط کار در فرد ایجاد می شود. مرجع رسیدگی به آن

کمیسیون های پزشکی یا شورای پزشکی می باشد.

20. بیماری های مرتبط با کار

منشاء بیماری های مرتبط با کار چند عاملی است و عبارت از بیماری هایی هستند که ممکن است بطور نسبی تحت تاثیر شرایط زیان آور محیط کار بوجود آیند.

بیماری های مرتبط با کار معمولاً در افراد جامعه دیده می شود و مشخصات فردی، عوامل محیطی، فرهنگی و اجتماعی بعنوان عامل خطر در این بیماری ها نقش دارند. بیماری هایی مانند افزایش فشار خون، بیماری های عروق کرونر، بیماری های سایکوسوماتیک، اختلالات اسکلتی – عضلانی و بیماری های تنفسی غیر اختصاصی مزمن مثل

برونشیت از جمله بیماری های مرتبط با کار هستند

.

20. بیماری های عمومی

این دسته از بیماری ها شامل بیماری های شایع در جامعه می باشند که افراد بدون تماس با عوامل زیان آور محیط کار نیز می توانند به آن مبتلا شوند .سرما خوردگی، دیابت و آپاندیسیت نمونه ای از این بیماری ها هستند .نکته مهم این است که در صورت کشف این بیماری ها در معاینات شاغلین، پزشک طب کار باید نسبت به درمان آنها

اقدام کند و یا بیمار را به متخصص مربوطه ارجاع دهد.

8. بررسی شرایط بازگشت به کار پس از بیماری

معاینات بازگشت به کار با هدف تعیین وضعیت کلی سلامت شاغلین صورت می‌گیرد. هرگاه به دلایل مختلف همچون مرخصی طولانی مدت، ترک شغل و بیماری و حوادث، فرد مدت زیادی از محیط کار دور باشد بهتر است قبل از بازگشت به کار توسط متخصص طب کار مجددا ویزیت شود. زیرا ممکن است در این مدت شرایط جسمانی فرد با

شرایط لازم برای کار مغایرت پیدا کرده و دیگر شخص برای آن کار مناسب نباشد.

9. انجام تست های مرتبط با شنوایی کارگران

توسط ادیولوژیست مرکز انجام می‌شود هدف از انجام ادیومتری داشتن یک اطلاعات پایه از شنوایی فرد شاغل می باشد  به ویژه اگر فرد  باید در محیط با سروصدای بالا تر از حد مجاز کار کند و از طرفی می تواند یک هشدار برای کارفرمایان در جهت بهبود شرایط کاری این شاغلین با انجام اقدامات لازم مهندسی و مدیریتی و… باشد.

10. ارزیابی وضیعت تغذیه کارگران و آنالیز بدن با دستگاه in body و تفسیر نتایج

دستگاه آنالیز بدن از جمله روش هایی است که برای داشتن یک رژیم غذایی منحصر به فرد می توان از آن استفاده کرد. در این روش برای اندازه گیری ذخایر بدن مانند چربی، عضلات و آب، پروتئین و مواد معدنی ( توده های غیر چربی ) از طریق فرکانس های الکتریکی استفاده می شود. این دستگاه که در اصطلاح علمی به آن آنالیز

مقاومت بیومتریک نیز گفته می شود با نام لاتین Bioelectrical Impedance Analysis معرفی می شود. دستگاه inbody توسط یک جریان الکتریکی با قرار گیری الکترود روی سطح پوست عمل می کند. این الکترودها با فرستادن سیگنال های مشخص از بدن عبور کرده و به بافت ها اصابت می کند. به عبارت دیگر می توان گفت که

آنالیز بدن بر اساس مقاومت در برابر جریان الکتریکی صورت می گیرد. سیگنال هایی که به راحتی از میان عضلات عبور کنند سرعت بالاتری دارند و این به دلیل وجود آب در عضلات است. بنابراین واکنش سیگنال ها در برابر بافت های چربی به شکل دیگری است هرچه سیگنال کندتر حرکت کند ، درصد چربی بدن بیشتر می شود. به

همین ترتیب ، اگر سیگنال سریعتر حرکت کند و مقاومت کمتری داشته باشد ، نشان می دهد که سطح چربی شما کمتر است. این دستگاه قادر است مقاومت بیومتریک را نیز اندازه گیری کند این اطلاعات شامل میزان مواد معدنی، آب ، چربی های عضلانی و دیگر موارد باشد. با کمک این دستگاه می توانید اطلاعات مفیدی از درصد چربی،

مقدار چاقی و لاغری، اضافه وزن و چربی موضعی را بدست آورید.

اطلاعاتی که دستگاه inbody برای بزرگسالان در اختیارمان می گذارد

:

20. وزن
21. اندازه گیری چربی قسمت های مختلف بدن
22. اندازه گیری بخش بخش قسمت های بدون چربی
23. میزان کل آب بدن
24. توده چربی بدن
25. توده عضلات اسکلتی
26. اندکس توده بدن (BMI )
27. درصد توده چربی بدن
28. نسبت دور کمر به باسن (WHR)
29. کنترل چربی و عضله
30. میزان متابولیسم پایه (BMR)
31. میزان توده بدون چربی

در نهایت متخصصین تغذیه پس از رویت نتایج تست بهترین رژیم غذایی را برای شما توصیه می کنند.

11. تست تعیین ظرفیت هوازی قلبی و ریوی  step test  تحت نظر متخصص طب کار

تعیین حداکثر توان فیزیکى هوازی با روشهاى مختلفى مانند تست ورزش ماگزیمال و ساب ماگزیمال با استفاده از تردمیل، ارگومتر (اسـتفاده از دوچرخه ثابت) و تسـت های میدانی انجام می شـود. انواع مختلفی از آزمون های میدانی وجود دارد که می تواند برای برآورد آمادگی قلبی ریوی استفاده شود. برای اجرای این آزمون ها به وسایل خاصی

نیاز نیست ، در هر جا انجام می شود و می توان از فعالیت های ساده ای مانند راهپیمایی و یا دویدن بهره برد.   تسـت پله یکى از انواع آزمون هاى سـنجش توان فیزیکى و هوازى در افراد می باشـد. در برخى از مشـاغل مانند آتش نشان، غواص، کارکنان عملیاتى و حراست باید توان فیزیکى افراد از سطح خاصى بالاتر باشد تا بتوانند برخى وظایف

که نیاز به توان جسمانى و هوازى بالایى دارد را به نحو ایمن و موثر انجام دهند.

موارد لزوم انجام تست پله در کارکنان

:

20. بررسـى حداکثر توان فیزیکى هوازى در معاینات بدو اسـتخدام و دورهاى درمشــاغل خاص مانند آتش نشـان، غواصی، حفاظت فیزیکی، نجات غریق و...
21. ارزیابى تطابق توان فیزیکى هوازى شاغلین با میزان توان مورد نیاز براى انجام وظایف شغلى
22. بررسـى تناسب جسـمانى هوازى در کارکنان مبتلا به بیمارى هاى قلبى عروقى و یا بیماران ریوى و انطباق آن با توان مورد نیاز در شغل آنها عوامل تاثیرگذار بر توان فیزیکى هوازى

شرح آزمون:

بعد از بررسـى موارد آمادگى و موارد منع انجام تسـت، روش انجام تست (نحوه قدم گذارى روى پله و پایین آمدن از آن و سرعت انجام آن) را به فرد توضیح داده و تست انجام می شود. با فرمان شروع، آزمون شونده به مدت 3 دقیقه با ضرب آهنگ 24 پله در دقیقه (مردان) و 22 پله در دقیقه (زنان) شروع به فعالیت میکند. نحوه قدم گذارى به این

صورت مى باشـد که فرد در شـروع تسـت (در بالا رفتن از پله) ابتدا پاى راسـت و سپس پاى چپ را روى پله می گذارد و سـپس در پایین آمدن از پله ابتدا پاى راسـت و سـپس پاى چپ را روى زمین می گذارد و به همین ترتیب تا پایان ادامه می دهد. پس از 3 دقیقه فعالیت، آزمودنی به حالت ایستاده متوقف و با فاصله زمانی 5 ثانیه ضربان قلب

او به مدت 15 ثانیه شمارش میشود. بلافاصله پس از پایان تسـت، فرد نشسـته و پزشـک بعد از 5 تا 20 ثانیه، تعداد ضربان قلب را در یک دقیقه شمارش کرده و سپس ظرفیت هوازی فرد محاسبه می شود.

12.  انجام معاینات بدو استخدام و دوره ای شاغلین در محل صنایع به صورت سیاری

پزشکان متخصص طب کار همراه با همکاران بهداشت حرفه ای می توانند از کارخانه، کارگاه یا محیط کار بازدید به عمل آورند تا علاوره بر انجام معاینات سلامت شغلی، با اعلام پشنهادات به کارفرمایان، وضعیت محیط کار را بهبود بخشند. از اهداف چنین بازدیدهایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

20. شناسایی بیماری در مرحله قابل درمان و عوارض کار
21. پیشگیری از انتقال بیماری های مسری
22. انجام fitness for work برای افرادی که محیط کاری، شرایط بیماری آن ها را بدتر کرده است.
23. تغییر یا اعمال محدودیت شغل برای افراد بیمار
24. کاهش هزینه درمان
25. بررسی عوامل زیان آور محیط کار
26. کاهش صدمات کار
27. ارزشیابی راهکارهای ایمنی
28. واگذاری کار متناسب با شرایط جسمی فرد

13. آزمایش خون مورد نیاز معاینات طب کار در محل مرکز و پاسخ دهی به صورت روزانه

شامل آزمایش خون (CBC, Diff, FBS, BUN, Cr, ALT, AST, TG, Chol, LDL, HDL, U/A) و آزمایش اعتیاد به صورت 3، 5 یا 10 تست بر اساس درخواست کارفرما است. در بعضی مشاغل با مواجهات خاص یک سری آزمایشات تکمیلی هم مورد نیاز می باشد.

14. ارزیابی کیفی مواجهات شغلی توسط کارشناس بهداشت حرفه ای

کارشناسان بهداشت حرفه ای از طریق شناسایی و ارزشیابی عوامل زیان آور محیط کار به اهداف ذیل نائل می شوند:

20. اطمینان از عدم وجود و یا زیر حد آسیب رسانی مخاطرات محیط کار
21. انطباق محیط کار و کارگر

15. تشکیل پرونده معاینات سلامت شغلی توسط کارشناس بهداشت حرفه ای

فرم معاینات طب کار که برای معاینات بدواستخدام و دوره ای به کار میرود، توسط مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت تهیه شده است و فرم پرونده پزشکی شاغل نام دارد، که فرم استاندارد برای معاینات طب کار در سراسر کشور می باشد. قسمت های مختلف آن توسط افراد ذی صلاح نظیر کارشناس بهداشت حرفه ای، پزشک،

اودیولوژیست و متخصص طب کار تکمیل شود و در پایان معاینات، به شاغل جهت ارائه به کارفرما تحویل داده می شود.

16. انجام تست نوار قلب

نوار قلب در تشخیص بیماری های قلبی موثر است و در معاینات سلامت شغلی برای افراد بالای40 سال یا افراد با شرایط ویژه بنابر صلاحدید پزشک گرفته می شود.

17. انجام تست های بینایی سنجی / دید عمق / دید رنگ متناسب با نوع مشاغل

ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ مناسب ﺑﺮای انجام ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﻮاع ﻛﺎرﻫﺎ ﺿﺮوی اﺳﺖ. درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﻧﻘﺎﻳﺺ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد،  اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺸﺎﻏﻞ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ از ﺗﻴﺰﺑﻴﻨﻲ و ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻛﻮری ﻛﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻳﺎ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎی ﺧﺎص. اما اکثر مشاغل ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣﻼً

ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ. داﺷﺘﻦ ﺗﻴﺰﺑﻴﻨﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻫﻤﻴﺖ را در اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻛﺎر دارد، اﻣﺎ ﮔﺴﺘﺮة ﻣﻴﺪاﻧﻬﺎی ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ، دﻳﺪ دوﭼﺸﻤﻲ و دﻳﺪ رﻧﮓ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﺳﻨﺠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از آزﻣﻮﻧﻬﺎی اﺻﻠﻲ در ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﺷﻐﻠﻲ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ و ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺸﺎﻏﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﻧﻈﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴ

ﻬﺎی ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ دارﻧﺪ. اﻫﻤﻴﺖ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮی  ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ در ﺻﻨﻌﺖ از ﻣﺪﺗﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و اﻛﻨﻮن اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎری ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ.

18. تجمیع داده های بالینی و اعلام نظر نهایی در مورد شاغل

در نهایت متخصص طب کار بعد از بررسی پرونده نظریه نهایی خود را با عناوین زیر اعلام می کند:

20. بلامانع
21. مشروط با رعایت برخی موارد
22. ارجاع به متخصصین مختلف و تصمیم گیری بعد از انجام مشاوره
23. عدم صلاحیت انجام کار